Er wordt veel muziek met vrouwonvriendelijke teksten geproduceerd, maar waarom luisteren we in het #metoo-tijdperk eigenlijk nog naar dit soort muziek? Alina Chakh, bestuurslid bij de Feministische doe-tank de Bovengrondse, geeft haar mening over dit onderwerp.
Het is donderdagavond. Voor het coronatijdperk de standaard stapavond. Muziek van Bizzey schalt door de speakers heen: ‘Trek je jurkje maar naar boven en doe de rest naar beneden. Je kijkt zo mooi tevreden. Zet je anu op je knieën en naar beneden tot je hielen.’ Iedereen danst mee. De tekst meegezongen, maar lang niet altijd echt gehoord.
Alina Chakh (26) merkt op dat in haar omgeving wisselend op vrouwonvriendelijke muziek gereageerd wordt. ‘Ik hoor nu juist steeds vaker van: ‘oh wow deze tekst kan eigenlijk echt niet! Moet dit wel zo?’ maar tegelijkertijd zie je ook wel weer dat mensen er bijvoorbeeld van genieten op een feestje.’ Chakh blijkt niet de enige te zijn die dit is opgevallen. Uit een enquête van Whole Latte News onder 43 vrouwen komt naar voren dat vrouwen de tekst van bovenstaand nummer onder andere als seksistisch, grof, respectloos en vernederend beschouwen. Tegelijkertijd geeft een groot deel van deze vrouwen aan wel op dit soort muziek te dansen op feestjes.
Chakh is sinds maart actief als bestuurslid bij de Bovengrondse. Ze houdt zich bezig met vrouwenrechten en neemt deel aan pro-abortus campagnes. Dit laatste was voor haar de belangrijkste reden voor haar lidmaatschap bij de Feministische doe-tank. ‘Ik zag dat christelijke pro-life organisaties heel actief pro-life promoten. Ik vond het zo heftig dat die week er is en ik was heel actief op zoek naar een soort tegengeluid. Ik volgde de Bovengrondse op Instagram en zag toen dat zij een campagne deden: ‘Abortus redt levens,’ en dat vond ik zo vet toen dacht ik direct dit is iets waar ik bij wil horen!’
De vrouwelijke seksualiteit omarmen
Chakh merkt dat in haar omgeving wisselend op vrouwonvriendelijke muziek gereageerd wordt. ‘Ik hoor nu juist steeds vaker van: ‘oh wow deze tekst kan eigenlijk echt niet! Moet dit wel zo?’ maar tegelijkertijd zie je ook wel weer dat mensen er bijvoorbeeld van genieten op een feestje.’ Chakh denkt dat dit komt doordat vrouwen die zich veel met vrouwenrechten bezig houden soms ook meer bewust bezig zijn met het vrouw zijn. ‘Ik merk bij mezelf bijvoorbeeld dat ik teksten in sommige muziek wel denigrerend vind, maar dat ik denk lul maar lekker zo werkt het niet. Ook denk ik dat je als vrouw meer bezig bent met je eigen seksualiteit en je eigen plezier, je anders naar dit soort teksten gaat kijken. Artiesten als Merol of Cardi B zingen heel bewust dit soort teksten over mannen en dat vrouwen plezier moeten hebben, dat is denk ik heel goed. Dan gaat het meer over wat is het plezier wat vrouwen uit hun eigen seksualiteit mogen halen.’
Maar die bio, het boeit me geen fluit
Songtekst Merol-Hou je bek en bef me
Ik wil met je naar bed
Dus trek het uit. Hou je bek en bef me.
De situatie die Chakh beschrijft komt ook uit de enquête naar voren. Zo zegt een respondent het volgende: ‘Een nummer waarbij de tekst draait om vrouwelijke seksualiteit vind ik helemaal niet erg, zolang het nummer niet impliceert dat ik minder waard/een object/niet meer dan een lichaam ben, omdat ik me op een bepaalde manier kleed of gedraag. Ik omarm mijn seksualiteit en vind het chill om op dit soort muziek te dansen.’ Ook blijken vrouwen de intentie van de tekst en de identiteit van de zanger of zangeres belangrijk te vinden. Zo worden de volgende dingen genoemd: ‘Ik heb er geen probleem als het maar niet denigrerend bedoelt is,’ en ‘het hangt heel erg af van degene die de tekst zingt of rapt.’
Tekstinterpretatie hangt af van de context
Uit de enquête komt wel naar voren dat de context wel van belang is als het gaat om dit soort teksten. Zo geven 42 van de 43 vrouwen in de enquête aan dat ze het vervelend zouden vinden als iemand de tekst van Bizzey op straat naar ze zou roepen. ‘Als dit op straat wordt geroepen zit er een hele andere gedachtegang achter. Diegene is er niet op uit om me aan te moedigen op de dansvloer of om te complimenteren, maar me te objectiveren en ongemakkelijk te laten voelen om zijn eigen macht en ego op te krikken. Het zit hem dan vooral in het verschil tussen de artiest, die een nummer maakt over een hypothetische “jij,” die geen intimiderend effect heeft omdat diegene niet voor je neus staat, en een onbekende op straat die met andere motieven naar de daadwerkelijke “jij” roept,’ vertelt één van de vrouwen.
Hoewel Chakh zelf heeft leren omgaan met de soms denigrerende teksten in muziek, ziet ze wel dat dit niet voor iedereen het geval kan zijn. ‘Ik denk het voor meisjes wel een probleem kan zijn, omdat je opgroeit met dit soort muziek. Dan denk je dus dat dat van je verwacht wordt en dit normaal is. Dat vrouwen neergezet worden zoals in dat soort liedjes. Ik denk dat volwassen vrouwen an sich weten van dit is niet hoe het werkt, maar misschien dat jongere mensen wel denken dat dit de manier is om met elkaar om te gaan.’
Chakh denkt wel dat de muziekcultuur zoals die nu is steeds meer gaat veranderen. ‘Ik denk dat hoe meer we de vrouwenongelijkheid gaan opheffen, hoe meer andere muziek, boeken en teksten er zullen komen. Dit omdat vrouwen zichzelf ook anders gaan neerzetten. Hoe meer je daar slachtoffer van wordt of van blijft, hoe minder die verandering plaatsvindt. Vrouwen moeten echt een plek gaan innemen en mannen moeten aangesproken worden op hun gedrag. Daarom denk ik dat het bijvoorbeeld goed is dat ook steeds meer vrouwelijke artiesten zich hier over uit gaan spreken, zodat er iets positief verandert en we niet slechts passief dingen ondergaan, maar actief gaan staan voor wat wij als vrouw belangrijk vinden.’
Whole Latte News 