Acht op de tien vrouwen krijgen HPV. Humaan papillomavirus is een virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Sinds tientallen jaren bestaat er een HPV vaccin, maar dit vaccin kan de kans op kanker slechts verkleinen. Vrouwen die het vaccin hebben gehad, zijn niet beschermd tegen alle vormen van HPV die kunnen uitmonden tot kanker. Wat is HPV precies? En hoever is de medische wereld met het onderzoek naar HPV? Vierdejaars geneeskundestudent Romy Toxopeus legt het uit.
Tien jaar geleden zorgde het voor veel discussie. Het HPV vaccin. Een vaccin voor twaalfjarige meisjes dat zal moeten bijdragen aan de afname van baarmoederhalskanker bij vrouwen. Veel indianenverhalen deden zich de ronde. De Nederlandse vereniging kritisch prikken was een veroorzaker hiervan. Mede door deze verhalen liet 40% van de meiden tussen de 12 en 16 jaar zich niet vaccineren tegen HPV, blijkt uit cijfers van RIVM.
Elk jaar zijn er 5500 vrouwen die zich in een voorstadium van baarmoederhalskanker bevinden en daarvoor een behandeling ondergaan. Er wordt dan vaak een deel van de baarmoederhals verwijderd. Dit overkwam ook de 25-jarige zus van Romy Toxopeus.
‘’Mijn zus ging naar de huisarts voor een uitstrijkje. Een paar weken later lag ze onder het mes.’’
In totaal zijn er 15 verschillende varianten van het HPV virus die kanker kunnen veroorzaken. Voor de twee meest kankerverwekkende varianten worden meisjes van 12 jaar ingeënt. De meeste varianten van het HPV infecties worden door het lichaam zelf opgeruimd. In Nederland krijgen per jaar gemiddeld 1000 vrouwen en 300 mannen kanker door het HPV virus. Volgens het RIVM is dit een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren. HPV is seksueel overdraagbaar. Een man kan het bij zich dragen en doorgeven aan een vrouw, zonder dat hij dit doorheeft. Vanaf 2022 wordt het vaccin ook beschikbaar voor jongens.
Vanaf 30 jarige leeftijd krijgen vrouwen een uitnodigingsbrief van de huisarts of een screeningorganisatie voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Voor de zus van Toxopeus zou dit te laat zijn geweest. Toxopeus benadrukt het belang van een uitstrijkje, met name voor je 30e levensjaar. ‘’Het is naïef om te denken dat je voor je 30e geen kans hebt een agressieve vorm van HPV te ontwikkelen.’’ Het bevolkingsonderzoek waar vrouwen vanaf hun 30e levensjaar aan deel kunnen nemen is gebaseerd op een gemiddelde, aldus Toxopeus. Tegenwoordig hebben mensen meer bedpartners. En is er dus meer blootstelling aan het HPV virus. ‘’Groningen wordt niet voor niets dé chlamydiastad genoemd’’, zegt Toxopeus lachend.
Volgens Toxopeus hangt er ook een taboe rondom HPV. Er is veel onduidelijkheid over dit virus en het uitstrijkje schrikt ook veel mensen af, aldus Toxopeus. Baarmoederhalskanker komt in de vrienden en familiekring van vrouwen minder vaak voor dan borstkanker. Dit is volgens Toxopeus ook een reden dat vrouwen eerder naar een bevolkingsonderzoek voor borstkanker gaan dan voor baarmoederhalskanker. De gemiddelde opkomst van bevolkingsonderzoeken voor baarmoederhalskanker is 56%. Dit in tegenstelling tot het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Hier is de gemiddelde opkomst 80%.
Onderzoek naar HPV staat nog in de kinderschoenen, zegt Toxopeus. Het effect van de vaccinatie is nog onbekend en daarmee is ook nog onduidelijk of het risico is afgenomen of toegenomen. Over een aantal jaar zal pas de eerste lichting van het HPV vaccin een uitnodigingsbrief krijgen voor een uitstrijkje. Dan pas zullen we de gevolgen zien, zegt Toxopeus.
In België krijgen vrouwen op 25-jarige leeftijd een uitnodigingsbrief voor een bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Vijf jaar eerder dan in Nederland. Volgens Toxopeus is er sprake van een moreel dilemma. Het opzetten van een bevolkingsonderzoek kost veel geld. Als de leeftijd van bevolkingsonderzoek verlaagd wordt van 30 naar 25 jaar, kan dit ziektewinst opleveren, zegt Toxopeus. Dit betekent dus dat jonge vrouwen die een kankerverwekkende vorm van HPV hebben, eerder behandeld worden. Maar is dit wel rendabel? Als het bijvoorbeeld maar om 1 op de 500.000 vrouwen gaat, kan dit niet rendabel zijn. Dan maak je een afweging tussen één vrouw die overlijdt aan baarmoederhalskanker en een duur bevolkingsonderzoek dat niet echt rendabel is. Hoe cru dit ook klinkt, het is de realiteit, betreurt Toxopeus.
Na de slechte uitslag van haar zus, besloot ook Toxopeus een uitstrijkje te doen. Voor de zekerheid. ‘’Ik belde de dokter en legde mijn bezorgdheid uit. Zonder moeite mocht ik een uitstrijkje doen. En gelukkig was de uitslag goed.’’
Whole Latte News 